Honderdjarige vereniging De Heidebloem uit Schijndel was jarenlang de grootste in Brabant

Bierschuld voldaan met kruisboogvereniging

Wie zijn ogen goed de kost geeft, treft overal in de regio beelden, gevelstenen, straatnamen, markante panden en andere opvallende zaken aan. Een stille getuige, die vragen oproept. Elke week komt er in deze rubriek een aan bod. Vandaag De Heidebloem, kruisboogvereniging in Schijndel die 100 jaar bestaat.
Door Corine van Ek



De succesvolle geschiedenis van kruisboogvereniging De Heidebloem in Schijndel begint honderd jaar geleden, als Gerardus van de Broek de opgelopen rekening in zijn stamcafé niet langer kan betalen. Maar daar heeft hij wat op verzonnen: in ruil voor kwijtschelding van zijn bierschuld zou hij een kruisboog-vereniging oprichten, met het café op de Molendijk als clubhuis. Zijn broer, de kastelein Hanske, ziet er wel brood in en scheldt Gerardus de schuld kwijt. Gerardus roept zijn vrienden bij elkaar en op 13 augustus 1900 wordt 'De Heidebloem' opgericht.

Van alle kruisboogverenigingen die in die tijd werden opgericht bestaat alleen De Heidebloem nog. Dit jaar wordt het honderdjarig bestaan uitgebreid gevierd. De tweekoppige feestcommissie probeert op allerlei manieren stukjes geschiedenis van de vereniging weer boven water te halen.

Genen

Carli Nelissen zit pas vier jaar bij de vereniging, zonder vaders of grootvaders die daar actief waren. "De Hellings, de Van de Broeks en de Merks, dat zijn bekende families die van generatie op generatie schutters leverden. En ze schieten nog goed ook, het lijkt wel of het in de genen zit. Al die tijd zijn ze goed blijven schieten", lacht hij.

Carli Nelissen en Arnold Merks ontdekten dat er nog enkele verhalen van vroeger bewaard zijn gebleven. Zo wist Gerardus van de Broek bij het zeventigjarig jubileum nog wel wat te vertellen over de oprichting: aanvankelijk heette de vereniging 'Den Doel' en telde twaalf leden. Een kruisboog hadden de vrienden nog niet, dus gingen ze naar Middelrode waar ze voor zes gulden de hand legden op een boog. Dat was in die tijd geen kleinigheid.

Het enthousiasme was groot en ze oefenden hard. Met restultaat: In 1904 behaalde de vereniging haar eerste prijs: een lauwerkrans, ambachtelijk gemaakt en een waar kunststukje. En dat was het begin. Door de jaren heen kwam er een gestage stroom van lauwerkransen en bekers binnen, die de beroemd geworden club wist te veroveren. Vanaf 1915 was de Heidebloem de grootste en beste kruisboogvereniging van Brabant. Het 25-jarig jubileum werd nog gevierd in het café Hanske van de Broek en tot 1936 bleef dat het onderkomen, tot het café werd opgeheven. Daarna kreeg de club onderdak bij Café Willem van Heeswijk, iets verderop.

foto

Uit het archief van de vereniging: een groepsfoto ter gelegenheid van het vijftigjarig jubileum van de kruisboogvereniging.



Over de tijd tussen 1925 en 1950 kon Nelissen niet veel terugvinden. In de oorlog lag de vereniging nagenoeg stil. Maar na vijf jaar oefenen was De Heidebloem in 1950 weer helemaal terug, ditmaal ook met vrouwelijke schutters.

Nog altijd bezit de vereniging dozen vol met bekers en lauwerkransen, die sinds die tijd weer werden binnengehaald. Ondertussen staan de volgende generaties Merks, Hellings en nog andere talentvolle jongens en meisjes weer te trappelen. Nelissen: "Onder de jeugd zien we al die bekende namen telkens weer terugkomen."

De Heidebloem is ook altijd een gezellige club geweest, weet Nelissen. "Er hangt een gezellige sfeer, menig trainingsavondje gaat door tot in de kleine uurtjes." Die sportieve sfeer vond hij terug in een vers uit 1950, gemaakt door Nol Merks. Vijftig jaar later heeft Arnold Merks er muziek bij gemaakt en is het lied uitgebracht op een cd. Het weerspiegelt de sfeer van De Heidebloem: 'Eerlijk werd de strijd gestreden, hoog omhoog het glas geheven'. Op naar het nieuwe Jubileum.


- ARCHIEF -